خبر بندر: گفتگوی اعضای خانه فرهنگ دشتستان  با آقای عباس جاودانی با موضوع « فرهنگ مردم دشتستان»​

​در متن تنظیم شده، جهت سهولت مطالعه برای خوانندگان محترم، پرسش ها با علامت (●) و پاسخ های مهمان برنامه با علامت (●●) مشخص شده است.​

پایگاه اطلاع رسانی خبر بندر:قبل از آن که گفتگو را شروع کنیم ابتدا به معرفی ایشان می پردازیم ، سپس فرهنگ را توضیح می دهیم و در پایان با پرسش و پاسخ اعضا و جواب عباس جاودانی که در ذیل می آید همراه می شویم :
عباس جاودانی متولد سال ۱۳۵۵ در شهر دالکی کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری با ۱۵سال سابقه تدریس در دبیرستان های شیراز و تنگستان ،رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تنگستان، در ارتباط با فرهنگ عمومی مردم دشتستان

⬛️ فرهنگ چیست؟

◼️مجموعه ای ازباورها،ارزش ها،روش ها که خاص یک اجتماع معین است.
◼️فرهنگ راهکارهای شایع موجه در یک جامعه است برای رفع هرگونه نیاز واقعی یا غیر واقعی.
◼️ هر منطقه از هر کشوری می‌تواند فرهنگ متفاوتی با دیگر مناطق آن کشور داشته باشد .

● فاطمه روستا : فرهنگ به طور عام و به طور خاص در دشتستان را توضیح می دهید؟
●● عباس جاودانی : بخش قابل توجهی از فرهنگ ایرانی را فرهنگ های محلی تشکیل می دهد؛ که دشتستان به عنوان یک واحد جغرافیایی دارای فرهنگ عمومی و محلی خاص خود را می باشد .
● فاطمه روستا : از نظر شما مولفه های خاص فرهنگ از نظر اهمیت چه چیزاهایی میتواند باشه؟
●● عباس جاودانی : زبان ،دین، آداب و رسوم ،بازی های بومی محلی و مناسبت ها و….

● شاکر شکیبا : برای فرهنگ به صورت عام کلیت چه کار تاثیرگذاری باید انجام داد؟
و چه کسانی مسول خدمات بخش فرهنگ هستند.
●● عباس جاودانی : وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مجری سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نهادی است که وظیفه سنگین هماهنگی،هدایت و نظارت مراکز فرهنگی را بر عهده دارد .
فرهنگ مجموعه گسترده ای است و فراهم آوردن زیر ساخت ها بویژه در حوزه هنر باید به وسیله ارشاد و برنامه ریزی فرهنگی صورت گیرد .

● جمال کازرونی : چرا سطح فرهنگ حتی در نقاط شهر هم فرق می کند؟
با قدرت نمی توان گفت تمام شهر بافرهنگ است یا بر عکس
●● عباس جاودانی : فرهنگ یک موضوع کیفی و سیال است ؛ بنابرین قابل اندازه گیری نیست .
در سیر تاریخی این دولت ها هستند که به توسعه فضاهای فرهنگی،امکانات و تسهیلات فرهنگی می پردازند .
تفاوت های فرهنگی محصول گزاره های فرهنگی مختلف در محلات شهر هستند.
البته این گزاره ها ممکن است بار معنایی متفاوتی برای ما داشته باشد؛ به عنوان مثال: موضوع غریب نوازی در محل های شمال و جنوب بسیار متفاوت است.

● شاکر شکیبا : برگزاری جشنواره ها، همایش ها ، پایتخت کتاب ساختن ها… این ها عامل رونق بخش فرهنگ می شود؟
●● عباس جاودانی : بله ؛ باعث رشد می شود هرچند فرهنگ پیچیده و در هم تنیدگی خود را دارد .
فرهنگ خاص اجتماع انسانی است و از روابط متقابل بین انسان ها آمیخته می شود. اما دولت ها نقشه مسیر را ترسیم می کنند.
● فاطمه چاآبی : با وجود علم و فناوی های امروزه ؛این فرهنگ در دشتستان چگونه توانسته خود را در برابر شهرهای بزرگتر برساند؟
●● عباس جاودانی : مساله ای که بعد دهه ۱۹۸۰میلادی مطرح شده بحث جهانی شدن است و به لحاظ تاریخی می توان گفت که فرایند جهانی شدن تحولی برگشت ناپذیر است.
هر روز که می گذرد گسترده و شتاب بیشتری به خود می گیرد بنابراین دشتستان هم بدون شک در این فرایند قرار خواهد گرفته .
به بازی های کودکان دهه۵۰ و کودکان فعلی در دشتستان نگاه کنید تا به این روند شتابان برسید .
● قاسم پاکدل : در خصوص سوال خانم چاآبی ؛ولی
به نظر می رسد فرهنگ عمومی دشتستان پیشرفت که نداشته رو به عقب و پسرفت هم بوده است نظر شما در این باره چیست؟
●● عباس جاودانی : برعکس رو به پیشرفت بوده است .

●قاسم پاکدل : آمار بسیاری از مولفه‌های زندگی اجتماعی از جمله پذیرش نظر دیگران، تحمل عقاید همدیگر، احترام به حقوق شهروندی و…رو به پسرفت هست.
در چه زمینه هایی دشتستان پیشرفت داشته است؟
●● عباس جاودانی : تنها هنگامی فرهنگ خود را درک می کنیم که خارج از آن و در معرض فرهنگ دیگری قرار گیریم .
به عنوان مثال : شما نگاه کنید تعداد زیادی از خانواده ها در پارک های شهر و رستوران ها….هستند. آیا دو دهه پیش هم همینطور بوده است؟ جواب خیر است.
سمن ها از پایدارترین مولفه های توسعه فرهنگی هستند.
نگاه کنید در شهر برازجان چه تعداد افراد حاضر به فعالیت در سمن ها، ستاد های انتخاباتی،کمپین های نوع دوستی و …هستند ؛ این ها نشانه های رو به پیشرفت فرهنگ هستند هر چند بخشی از آنان متاثر از روند جهانی شدن هستند .
● قاسم پاکدل : چرا مردم به خصوص جوانان به پارک مراجعه می کنند؛ صرف اینکه مردم به پارک می روند نشانه ی پیشرفت فرهنگی هست؟
یا بر عکس، این پارک رفتن ها باعث از یاد رفتن فرهنگ ها و عادت های خوب مردم و بعضا باعث بروز ناهنجار

ی هایی شده است؟
●● عباس جاودانی : نیمه پر لیوان از رفتن مردم به پارک ها را ببینیم بهتر است.
منظور این است که اینها باعث افزایش با هم بودن و نهایتا تاثیرات مثبت می گردد.
● شاکر شکیبا : جامعه شناسان می گویند، تا روحیه در جامعه تعالی پیدا نکند، تغییر و اصلاح در بخش فرهنگ و خرده فرهنگ کاری سخت است.
و ما در حوزه ی عمومی دشتستان، با رخوت و تلخ کامی شدید مواجه ایم و گاهی با چهره ی عبوس و خشن روبه رو می شویم .
آیا چه کسی یا مجموعه ای می تواند نقش اکسیر فرهنگی را ایفا کند؟ و چاره چیست؟
●● عباس جاودانی : متاسفانه ساختار زندگی کنونی کل کشور؛ ما را کم حوصله کرده و اگر دقت کنید رتبه ی ایران در درگیری های منجر به جرح در دنیا وضعیت خوبی ندارد.
ما باید زمینه های درک حضور همدیگر را در جامعه فراهم کنیم؛ به عنوان مثال: یک کنسرت بعد از اتمام کار، همه با چهره ای شاد آن جا را ترک می کنند. آمارگیری نشان داده بعد از اتمام کنسرت درگیری یا پرونده ای تشکیل نشده یا درصد آن کم است.
بنابراین باید تلاش کرد در جامعه برای مردم تفریحات گروهی مانند رفتن به پارک،تماشای فیلم، تئاتر ، کنسرت…. را فراهم کنیم .
که در این بین ضمن فراهم شدن زیر ساخت ها که در برازجان تقریبا در حوزه ی سینما مهیاست و در ادامه مشارکت فرهنگی صورت گیرد ؛نقش سازمان ها، نهادهای فرهنگی، روزنامه ها، سمن ها و انجمن ها و…مکمل برنامه ریزان فرهنگی جهت توسعه فرهنگی هستند .
● فاطمه چاآبی : فرهنگ ها گاهی باعث طرد و پذیرش افراد هم می شود این مسئله در دشتستان این به چه شکل هست؟
اگر می شود بیشتر توضیح بدید .
●● عباس جاودانی : فرهنگ عامل چسبندگی نظام اجتماعی است ولی اینکه چقدر در دشتستان توانسته به این شکل عمل کند جای پژوهش و بررسی دارد.
در حال حاضر این فرهنگ ها هستند که معین می کند چه کسی کجا باشد و چگونه باشد .
بنابراین مسئله ی طرد و پذیرش هم به این شکل صورت می گیرد.
● قاسم پاکدل : پوشیدن لباس مشکی کجای فرهنگ بومی دشتستان جای دارد؟
در قدیم لباس بومی مردم دشتستان رنگ های شاد بوده است .
●● عباس جاودانی : لباس مشکی بخشی از فرهنگ مذهبی ما بوده که البته بعد از انقلاب به واسطه ی ایدئولوژی نظام حاکم پررنگ تر شده است.
هرچند لباس سنتی زنان دشتستان همانند لباس زنان قشقایی بوده که بخشی از لباس های رنگین آن همان روند جهانی که ابتدا در مرکز کشور سپس شهرهای دیگر بوده است .
متاسفانه در دهه های اخیر فرهنگ لباس پوشیدن مردم به اشتباه تغییر کرده و از رنگ های شاد به تیرگی گراییده ؛ طوری که نه تنها در رنگ لباس بلکه دیگر وسایل حتی درب ، دیوار ورنگ اتومبیل و…جای گرفته است .
● حسین برازجانی : حضرت محمد(ص) وسایر بزرگان مذهبی و ملی ما لباس مشکی می پوشیدند ما در تصاویر مختلف رنگ لباسهایشان رادیده ایم؛ کجای قرآن و یا دین ما رنگ های شاد را منع کرده است؟
●● عباس جاودانی : در احادیث تا آن جایی که شنیده ام رنگ سفید مستحب بوده و رنگ مشکی جایگاهی نداشته است .

● شاکر شکیبا : به نظر شما نگهداری از اموال عمومی در حد صفر است ؛ این فرهنگ در کجا ریشه دارد؟
●● عباس جاودانی : بخشی از آن معلول و ندالیسم است و بخش زیاد آن ناشی از شرایط اقتصادی قشری از جامعه است.
موضوع آسیب به اموال عمومی خاص دشتستان نیست و در کشورهای پیشرفته هم به چشم می خورد.
فرهنگ سازی باید انجام گیرد؛ آموزش حلقه مفقوده برنامه ریزی فرهنگی است.
● فاطمه روستا : از اینکه جوانان ما نسبت به گویش دشتستانی خجالت می کشند ؛ ریشه در ضعف فرهنگ دارد؟
●● عباس جاودانی : در تمام دنیا تلاش می شود فرهنگ محلی حفظ شود؛ و ما هم باید لهجه خود را به فرزندانمان بیاموزیم.
فرهنگ محلی شناسنامه ماست و نباید از این مورد غافل باشیم.
● قاسم پاکدل : در جامعه ی امروز دشتستان ؛ صحبت کردن کودکان با لهجه دشتستانی اصیل؛ بی فرهنگی و فرار از هویت خود هست و به نوعی فراموشی سپردن زبان مادری است و به کودکان نیز ختم نمی شود .
راهکار در این باره چیست؟
●● عباس جاودانی : من به توسعه فرهنگی در دشتستان به واسطه ی جوانان تحصیل کرده و پای کار امیدوارم .
زبان کلید یک ملت است که با استفاده از آن می توان فرهنگ آن ملت را شناخت.
ما نباید نگران آموختن زبان مادری به فرزندان خود باشیم.
مثالی ذکر می کنم آن طور در کتابی که خواندم کولی ها در تمام دنیا زبان مشترک دارند.
یعنی بعد از قرن ها از پراکنش آنان هنوز عامل اتصالشان زبان آنان بود.
● فاطمه روستا : وقتی این جوانان در تحصیلات دانشگاهی خودشان اصرار دارند که از گویش اصیل استفاده نکنند ؛ چگونه می تواند باعث توسعه یا حفظ آن شود؟
●● عباس جاودانی : اینطور نیست ؛ به عنوان مثال :اگر دو زابلی در شهر تهران همدیگر را ببینند زابلی صحبت می کنند همانطور که دو نفر از شهر دالکی در اصفهان همدیگر را ببینند.
قرار نیست در کلاس درس دانشگاه به زبان و گویش دشتستانی صحبت کنیم اتف

اقا باید زبان رسمی صحبت کرد.
● شاکر شکیبا : متولی امر فرهنگ کیست؟
●● عباس جاودانی : متولی بستر سازی فرهنگ و ارشاد و اشاعه دهنده همه گروه های فرهنگی مردم نهاد و رسانه های جمعی و…است .

● قاسم پاکدل : رنگ لباس ها که به اشتباه و بر خلاف آموزه های دین اسلام از رنگ های شاد به تیرگی گراییده، عدم حفظ احترام همدیگر، عدم رعایت حقوق شهروندی که در پایین ترین حد خود قرار گرفته، دید و بازدید و مهمانی های بی زرق و برق که دیگر خبری از آن نیست، آمار جرم و جنایت که چندین برابر شده، گویش و لهجه اصیل دشتستان که در حال نابودیست و هزاران مولفه دیگر که نشان می دهد رو به زوالیم همچنان معتقد هستید فرهنگ عمومی دشتستان پیشرفت داشته است؟
●● عباس جاودانی : بله این ها درست است ؛ ولی من همچنان معتقد به بهتر شدن نسبت به گذشته هستم هر نیاز به پژوهش علمی برای رسیدن به جواب بهتر است .

● قاسم پاکدل : در مورد خلصت مهمان نوازی و شاید در بسیاری مواقع غریبه پرستی مردم دشتستان نظر شما در این مورد چیست؟
اصولا می توان زیادی مهمان نواز بودن دشتستانی ها را غریبه پرستی نامید؟
●● عباس جاودانی : مردم دشتستان به ویژه نسل قدیم اعتقاد خاصی به در و خانه داشتند ( کنایه از مهمان نوازی : در اصطلاح و زبان دشتستانی است ) و می گفتند بزرگی هرکس به اصطلاحا مهمان نواز بودن آن است .
اما باید بپذیریم که در روند تغییر فرهنگی قرار داریم. در تمام استان و کشور خود را مهمان نواز می دانند. به نظر من در همه جای کشور مفهوم مهمان نوازی وجود دارد و از آن طرف موضوع غریب نوازی هم همین طور؛ به عنوان مثال : در تنگستان از هر کسی بپرسید می گویند ما مردمی غریب نواز هستیم.
ولی فکر کنم مفهوم غریب نوازی زمانی که با منافع ما در تضاد باشد بیان می شود.
بنابراین دشتستانی ها مهمان نواز هستند نه غریب نواز .

ــــ ــــــ ــــــ ــــــ ــــــ ـــــ ـــــ ـــــ ــــ
با تشکر و قدردانی از عباس جاودانی که ما را همراهی کردند و پاسخگو سوالات بودند .

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔶 موضوع گفتگو : فرهنگ مردم دشتستان

🔶 مدیر گفتگو : قاسم پاکدل

🔶 کارشناس و مهمان گفتگو : عباس جاودانی

🔶 تهیه و تنظیم : فاطمه چاآبی