چشمه ی حیات در دل بی آبی
به بهانه بازدید خبرنگاران استان از سد رییسعلی دلواری
گزارش: اعظم کدایی
خبر بندر:وقتی در شهر زندگی می کنی و شیر های آب در جای جای خانه ات نصب شده و هر لحظه که به آب نیاز پیدا می کنی و اراده می کنی با یک حرکت کوچک این مایه حیات بدون هیچ زحمتی در اختیارت قرار می گیرد، چگونه قدرش را بدانی وقتی که نمی دانی کجا و چطور قطره قطره اش جمع گردیده ، ذخیره شده ،ضدعفونی شده و به دست تو رسیده.ساعت۶ صبح ،همه ی خبرنگاران در یک مکان جمع شده اند،دقایقی بعدحرکت،حرکت از شهر،به سمت کجا؟ دقیق نمی دانم،گفته اند به سوی یک سد، سدی که نام خودرا با نام دلاور سرزمینم،شهید راه وطن،رئیسعلی دلواری مزین کرده،اما دقیقا کجاست؟ ساعتها با ماشین می رویم ،از شهر ها و روستا ها عبور می کنیم،از آبادیها دور و دورتر می شویم، به دل بیابان و کوه می زنیم،همه جا خشک و بی آب به نظر می رسد، جاده کوهستانیست ،با خود می گویم مگر می شود در این مکان خشک و بی آب و علف اثری از آب باشد.اما همینطور که پیش می رویم در آن صحرای خشک،کم کم روستاهایی پدیدار می شود،اما روستائیان در این جای خشک و سوزان چگونه به سر می برند،نزدیک تر که می شویم مزارع سرسبزی ناگهان شروع به خودنمایی می کنند وروح امید را در کالبد رهگذران می دمند.مزارع کنجد.چشم را نوازش می کنند و روح را به تسخیر خود در می آورند.ولی آخر در این سرزمین خشک اینها چگونه قد علم کرده اند و اینجاست که باور می کنم آری قلبی تپنده حیات، در این سرزمین نهفته گشته و اینگونه شریانهای زندگی را سیراب می کند،لوله های آب را که به هرسو منشعب گشته اند می بینم که مایه حیات را در این سرزمین جاری می کنند.
باز هم پیش می رویم و می رویم تا بالاخره نشانه های این نگین درخشان پدیدار می شوند.وقتی به تاج سد می رسیم نزدیک ظهر گشته و هوا به شدت داغ و خورشید بسیار سوزان است.چشممان به درخشندگی آب پشت سد که می افتد تابش سوزان خورشید را که بر سرمان فرود می آید،ازیاد می بریم،مسئولان مارا صدا می زنند که همگی جمع شویم تا مهندس ناظر در مورد شرایط سد برایمان بگوید،مهندس سخن می گوید از سد، از افتتاحش که سال ۱۳۸۶ بوده،ارتفاعش ۱۲۰ متر و طول تاجش ۲۴۰ متر ،ضخامتش در پایین ترین قسمت ۳۶ متر ونوع سازه که بتنی دو قوسی می باشد،ظرفیت ۷۰۰ میلیون متر مکعب قابلیت نگهداری آب .از اینکه امسال زیاد حالش خوب نیست، بارندگی ها کم بوده ،شدت گرما زیاد، تبخیر آب فروان و نیاز به آب دو چندان.سد علی رغم اینکه ذخیره آبش در امسال حدود نصف ظرفیتش(۳۲۰ میلیون متر مکعب) می باشد،با دست و دلبازی هر چه تمامتر نقش خود را ایفا می کند،شعبه ای ازآبش را برای مصارف کشاورزی به سوی شبانکاره روانه می کند و شعبه ای دیگر را برای سیراب کردن نخیلات منطقه آبپخش و سعد آباد،همینطورشعبه ای را روانه تالاب حله می کند برای حفظ محیط زیست، تا حیات طبیعت همچنان جاری و ساری باشدو این گونه است که سد رئیسعلی دلواری می شود منشاء حیات.
دقایقی بعد مهندس محمدی مدیر کل شرکت آب منطقه ای استان ما را به پایین سد و بازدید نزدیک از دریچه ها و پایه سد دعوت می کند.سوار بر ماشین به ریشه سد می رسیم.آنجاست که ابهت و عظمت واقعی سد را می بینیم.بدنه سد سه دریچه تخلیه آب و دو دریچه تخلیه رسوب دارد، با هماهنگی قبلی یکی از دریچه ها باز می شود و آب با فوران زیاد خارج می شودکل فضا را غبار آلود از قطره های ریز آب می کند و همه جا را خنکی دلچسبی فرا می گیرد،مهندس محمدی شروع به مصاحبه می کند،اواز سد رئیسعلی و سدهای دیگر استان می گوید.سد دالکی که در شهرستان دشتستان درحال ساخت هست،سد تنگ ارم برای آب شرب بخش تنگ ارم،سد ارغون کلمه که آبگیری شده برای تامین آب شرب منطقه، در شهرستان تنگستان سدهای باهوش و خائیز که وارد مدار بهره برداری شده اند و نخیلات منطقه را آبیاری می کنند، در شهرستان دشتی سددشت پلنگ که می تواند بخش اعظم آب شرب و آب کشاورزی شهرستان را تامین کند،درشهرستان جم سد شهید رئیسی باغان ،در شهرستان عسلویه سد اخندکه بخشی از آب شرب شهرستان و همینطور آب موردنیاز کشاورزی و شرکتهای منطقه را تامین می کند ،در شهرستان گناوه سد های گپ،رستم و یک سد دیگر که مطالعات ژئو فیزیک آنها انجام شده و در اولین تامین اعتبار،ساخت آنها را شروع می شود.مهندس ادامه می دهد: در سطح استان دو شبکه آبیاری بزرگ داریم که یکی شبکه آبیاری شبانکاره و آبپخش هست که ازپایاب سد رئیسعلی هست و دیگری شبکه آبیاری دالکی که از پایاب سد دالکی پس از بهره برداری آن آب خواهد گرفت،او همچنین از پروژه های هفته دولت پیش رو می گوید:پروژه احداث سازه موثر بند بصری که خواسته به حق کشاورزان و حق آبگران زیست محیطی بوده و درهفته دولت به مرحله افتتاح می رسد، پروژه خط انتقال آب از سد باغان به شهرستان جم و بخش طسوج شهرستان دشتی،پروژه راه دسترسی سد رستم چهارروستایی که در هفته دولت به بهره برداری می رسد،پروژه دیگری که تعریف شده برای افزایش بهروری آبیاری نخیلات که شامل زهکشی نخیلات بوده که در شهرستان دشتستان در هفته دولت به بهره برداری می رسد ،دیگری پروژه کلنگ زنی برای ساماندهی رودخانه حله که در هفته دولت آغاز خواهد شد.مهندس محمدی اما گله ای نیز داشت که از سر ناچاری به زبانش آورد وآن اینکه در منطقه عسلویه باوجود تلاشهای زیاد شرکت آب منطقه ای برای تامین آب صنایع و شرکتها، آنها همکاری لازم را با ما انجام نمی دهند ومسئولیت اجتماعی خود را در این زمینه انجام نمی دهند.در پایان سفر اما تاکید و درخواستش از مردم چیز دیگری بود،چیزی که دلمان را به درد آورد،خواسته اش این بود که مردمان سرزمین مان،هم استانی های عزیزمان قدر آب را، این در گرانبهارا ،که وجودش از هرچیزی در زندگی باارزش تر و ضروری تر است بدانند، ناچیزش نشمارند و در پاسداری از آن از دل و جان مایه گذارند و هر هم وطن یک نگهبان آب باشد.
