غلامحسین دریانورد؛

بر اساس کتب تاریخی و پژوهش های باستان شناسی قدمت گناوه به هزاره دوم و یا اول قبل از میلاد

می رسد و گویا جز قلمرو دولت عیلام بوده است . بندری که در دوره ساسانی رونق بسیاری داشته و تا قرن چهارم هجری یکی از بنادر مهم ایران به شمار می رفته است . به استناد کتب تاریخی و سفرنامه های موجود بندر گناوه از قرن پنجم به بعد رو به افول گذاشته و تا کنون حسرت دوران اوجش را خورده است . علت افول و سقوط گناوه را می توان بررسی کرد و فرضیه هایی ارائه داد که در حوصله این یادداشت
نمی گنجد. اما بی شک شهروندان جنابه ای در قرن قبل از پنجم هجری می زیسته اند ، گویا مردمی مولد و کوشا بوده اند و این با روحیه مردم امروز این شهر فاصله دارد . مردمی که امروز بندرشان را بیشتر به خاطر واردات دوست دارند و بازار این بندر نیز چنین گواهی می دهد . به عکس مردم جنابه، که تولید ملی در سرلوحه زندگی و شهرشان بود و از اسکله بندرشان صادرات نقش اصلی را ایفا می کرده است . به خاطر این که به خودم و به همشهریانم  یادآوری کنم ، فهرستی از تولیدات و رونق اقتصادی جنابه را ارائه
می دهم . .باشد که به خود آییم و از این رهگذر نوشه ای بر گیریم . این فهرست را از کتاب های مختلف برگرفته ام:

۱- دارای مردمی دانا و زیبا :

به استناد گفته های ابن فقیه مقدسی در قرن چهارم مردم گناوه در کنار مردم نه شهر دیگر جزء زیباترین و داناترین مردم ایران قرار گرفته اند .

۲- نخل داری و کشت خرما :

به استناد گفته های ابن حوقل در قرن سوم و چهارم کشت خرما در اطراف جنابه رونق بسیاری داشته است.

۳- کارگاه های بافت کتان :

به گفته ابن حوقل مؤلف صوره الارض در جنابه کارگاه هایی برای بافتن اقسام بسیاری از کتان موجود بوده است .

۴- پارچه های جنابی :

به نقل از همین مورخ پارچه های جنابی از صادرات مهم فارس به شمار می رفته است . مسعودی می گوید در جنابا ، پارچه هایی می بافتند بسیار ممتاز که «جنابیت» می گویند .

۵- معدن مروارید :

دریای این بندر به نقل از مؤلف حدود العالم من المشرق الی المغرب در قرن چهارم معدن مروارید بوده است .

۶- محل ضرب سکه :

به نوشته سکه شناس معاصر ، ادوارد زمبور ، گناوه در قرن سوم و چهارم هجری محل ضرب سکه نیز بوده است که نشانه رشد و شکوفایی اقتصادی این بندر در قرن دوم تا چهارم هجری می باشد .

۷- طرازهای مخصوص سلطان :

به نقل از ابن حوقل در جنابه طراز مخصوص سلطان از نوع تجارتی تهیه می کردند .

۸- دستمال های جنابی :

به نقل از همین مورخ در جنابه دستمال های جنابی که در دنیا نظیر نداشته است تولید می شده است .

۹- تولید کشتی های جنگی :

به نقل از طبری در گناوه و سیراف کارگاه های کشتی سازی بوده است که در آن نوعی کشتی جنگی کوچک تولید می شده که در آن آبراه های کوچک و بزرگ قابلیت جنگ و گریز داشته اند .

فکر کنم همین موارد کافی باشد که به پیشینه این بندر افتخار کنیم و تلاش نماییم گناوه بار دیگر عظمت خود را باز یابد و اسکله های آن به محل صادرات و تولیدات این بندر و دیگر شهرهای این زاد و بوم درآید.