صدای بندر؛ هفته گذشته پیامی در فضای مجازی ودر گوشی های شهروندان گناوه ای دست به دست می شد که حاوی پیامی برای شهروندان و هشداری در خصوص تعطیلی بازار در اعتراض به افزایش کرایه مغازه های بازار گناوه بود.اما بنظر می رسید نویسندگان این پیام بیشتر از آنکه به فکر تعطیلی بازار و اعتصاب مغازه ها باشند،خواستار جلب توجه مسئولین و مردم به روند نا عادلانه صعود کرایه مغازه های بیشمار بازار گناوه طی چند ماه اخیر بودند!
بازار گناوه بیش از دو دهه است که به مدد سرمایه گذاری مردمی و کمک های کم و بیش دولتی به عنوان قطب تجاری جنوب ایران مطرح و سالانه شاهد حضور میلیون ها گردشگر در این بندر می باشد.
رونق داد و ستد و تجارت چمدانی دراین بندر مهم باعث توسعه بازار گناوهو به تبع آن ساخت دهها مجتمع تجاری شده است. در همین راستا بسیاری بناهای مسکونی مجاور بازار گناوه نیز طی سالهای گذشته با تغییر کاربری تبدیل به مراکز خرید گردیده اند.
در سالهای اخیر روند ساخت و سازهای تجاری در بندر مهم گناوه وافزایش متقاضیان حضور در بازار توسط اهالی بومی و غیر بومی گناوه وضعیت ویژه ای را به بازار گناوه داده است، طی سالهای گذشته افزایش کرایه و رهن مغازه ها به موزات توسعه بازار شیبی تند و صعودی را پشت سر گذاشته اند و هرچند با نارضایتی و دلخوری کاسبان محلی گناوه همراه بوده است ولی در بازار گناوه و تعیین قیمت ها تاثیر چندانی ایجاد نکرد .
ولی آنگونه که از شواهد و قراین پیداست عدم نظارت کافی بر تعیین کرایه ها و انحصار مالکیت مجتمع های تجاری برای تعدادی از مالکان، روند صعودی کرایه ها را در ماه های اخیر به شکل غیر قابل قبولی سرعت داده تا صدای اهالی بازار گناوه از این جفاها به آسمان بلند شود.
بعد از انتشار پیام های تعطیلی بازار در گروه های اجتماعی به بازار گناوه سری زدیم تا هم گزارشی از وضعیت بازار تهیه کنیم و هم حرف دل بازاریان را در خصوص کرایه هایی که به یکباره سر با آسمان نهاده بشنویم
پنجشنبه است و بازار هنوز در هوای بهاری اش سیر می کند و هنوز از ته مانده مشتریان اوایل بهارش چیزی در خود دارد. از دورترین مجتمع های تجاری به میدان مرکزی شهر شروع می کنم اینجاکرایه ها بالا نبوده ولی گویا افزایش کرایه ها طی چند ماه گذشته دامن آنهایی که در حاشیه بازار هم هستند هم گرفته .
هادی مغازه داری که بیش از ۵ سال است لوازم خانگی می فروشد می گوید: مالکان مغازه های ما که دور از بازار اصلی است هم وقتی فضای بازار را دیده اند می خواهند کرایه را دو برابر کنند. وی می گوید من در سال ۹۳ ماهیانه یک میلیون تومان کرایه پرداخت می کرده ام ولی حالا مالک تقاضای دو میلیون تومان برای هرماه کرده و من مجبورم فکری به حال خودم بکنم چون توان پرداخت این کرایه را ندارم .او می گوید اعتراض ما به مالک هم فایده ای ندارد چون می گوید همه گران کرده اند من هم گران می کنم!بقیه همسایه های هادی هم وضعیت شان چیزی شبیه هادی است.
دربازار این روزها همه بحث ها به یک چیز ختم می شود آن هم افزایش کرایه است. این روزها در پیچ و خم مجتمع های تجاری گناوه به هر طرف که نظر بیاندازی مغازه داران در دسته های دو تا چند نفره با حرارت قضیه افزایش کرایه را دنبال می کنند و همه متفق القول می گویند ما دیگر توان پرداخت کرایه نداریم!
یکی از آنها موسی است که حالا نتوانسته به افزایش چند برابری کرایه مغازه اش جواب مثبت دهد و مجبور است مغازه داری را رها کرده و به دستفروشی روی بیاورد. او می گوید: معمولا کرایه ها را مالکان یک جا و بصورت سالانه می گیرند و من سال گذشته ۱۵ میلیون تومان پرداخت کرده ام ولی مالک برای سال جدید تقاضای ۵۰ میلیون تومان کرایه سالانه کرده است. او می گوید مالکانی که نمی خواهند افزایش کرایه بدهند نیز تحت فشار چند مالک عمده هستند و اخیرا در بازار شنیده ام که یکی از مالکان به مالک مجتمع تجاری دیگری که قصد نداشته افزایش قیمت دهد درخواست کرایه یک جای مغازه هایش را با قیمت بالا داده تا کرایه ها یکدست شود! او می گوید با این شرایط بازار گناوه نمی تواند دوام بیاورد چون با بالا رفتن کرایه، قیمت ها هم بالا می رود و دیگر مشتری به بازار گناوه نخواهد آمد. او می گوید از همین حالا تجار شهرها و استان های همجوار دارند از شرایط موجود استفاده کرده و بازار گناوه را به شهرهایشان منتقل می کنند!
به یکی از مجتمع های اصلی تجاری شهر که پای می گذاریم باز گعده های چند نفره بپاست و بحث هم خوب معلوم؛ یکی را آرام کنار می کشم و از جریان اعتصاب می پرسم او می گوید داریم از طریق قانونی پیگیری می کنیم به سراغ منصور یکی از بازاریان قدیمی میروم او تقریبا در جریان کامل اتفاقات بازار هست. او می گوید بازاریان در حال نوشتن طوماری هستند تا به روند غیر اصولی افزایش کرایه ها اعتراض کنند.
از او می پرسم چرا کرایه ها به یک باره اینقدر گران شده اند جوابش انحصار است! او می گوید هشتاد درصد مغازه ها و مجتمع های تجاری در دست چند نفر است و آنها به راحتی می توانند قیمت بازار را به دلخواه خود تغییر دهند. این مغازه دار گناوه ای بعد دفتریاداشتش را جلویم می گذارد تا آمار افزایش کرایه ها طی یک ماه اخیر و بیکاری خیلی از بازاریان را به من نشان دهد . بیشتر نرخ کرایه ها سه یا چهار برابر شده یعنی کرایه سالانه ده میلیونی شده چهل میلیون تومان، ۱۵ میلیونی شده حدود پنجاه و به همین صورت. او می گوید یکی از بازاریان که نتوانسته کرایه جدید را بپردازد حالا جلوی مغازه قدیمی اش دستفروش راه انداخته است.
این بازاری قدیمی می گوید: دفعات قبل به دادگستری ، فرمانداری و نهادهای نظارتی مراجعه کرده ایم و شکایت برده ایم ولی آنها به ما می گویند. ما نمی توانیم کاری بکنیم
از او می پرسم مالکان آیا با افزایش قیمت مغازه ها امکانات رفاهی را نیز برای این مجتمع ها فراه کرده اند؟ یکی دیگر از بازاریان جوابم را می دهد که آقا جان چند دستشویی معدود وراه پله های مجتمع هم تبدیل به مغازه شده و کرایه داده شده است ! امکانات رفاهی کجا بود!؟
چند ساعتی را در بازار گشت می زنم و محسوس و نا محسوس جریان بالارفتن کرایه ها را می پرسم اکثرا ناراضی هستند و خواستار دخالت مسئولین برای رفع مشکلشان
در حالی از بازار رنگ وارنگ گناوه گناوه خارج می شوم که سوالات زیادی ذهنم را به خود مشغول کرده است اینکه چه کسی بر نرخ گذاری وتعیین کرایه اماکن تجاری نظارت می کند. تعیین نرخ اماکن تجاری بر اساس چه معیاری است. شکایاتی که در باره تخلفات افزایش کرایه بی رویه تجاری صورت می گیرد در کدام نهاد باید پیگیری شود و آخر اینکه آیا کسی هست که سرو سامانی به اوضاع آشفته بازار گناوه بدهد؟