صدای بندر:نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز با ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی جدید از جمله بوشهر مخالفت کردند.
به گزارش صدای بندربه نقل از«خلیج فارس» لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری و صنعتی در مهران، اروند، بانه و مریوان، اینچه برون، اردبیل، بوشهر و سیستان مطرح شد که مجلسی ها به آن رای ندادند.
محمدرضا باهنر که ریاست جلسه علنی را برعهده داشت، گفت: چون این لایحه مخالف برنامه پنجم توسعه است، بر اساس ماده ۱۱۷ آیین نامه داخلی مجلس، باید کلیات این لایحه با دو سوم آرا به تصویب برسد.
وی در نهایت لایحه ایجاد مناطق آزاد جدید تجاری صنعتی که از تجمیع پنج لایحه ایجاد شده بود را به رای نمانیدگان گذاشت که به تصویب دو سوم نمایندگان نرسید و از دستور کار خارج شد.
بر این اساس از مجموع ۲۳۰ نماینده حاضر در جلسه ۱۱۷ نماینده رای موافق، ۸۵ نماینده رای مخالف و ۸ نماینده رای ممتنع دادند.
باهنر پس از رای گیری گفت: بر اساس آیین نامه ۵۰ نماینده می توانند دوباره این لایحه را در دستور کار مجلس قرار دهند، مشروط به اینکه ایرادات قانونی مترتب بر لایحه مرتفع شود.
پیش از رای گیری این لایحه احمد توکلی نماینده تهران، حسن کامران دستجردی نماینده اصفهان، سید سعید حیدری طیب نماینده کرمانشاه به عنوان مخالف، عمران علی محمدی نماینده ایلام، ایرج ندیمی نماینده لاهیجان و کمال الدین پیرموذن نماینده اردبیل به عنوان موافق این لایحه سخرانی کردند.
مخالفان این لایحه بر این اعتقاد بودند که به دلیل نبود زیرساخت های اولیه، ایجاد مناطق آزاد جدید باعث افزایش قیمت زمین در این مناطق می شود و طی سال های گذشته مناطق آزاد دروازه صادرات نبودند بلکه بیشترین واردات از این مناطق انجام می شده است. مخالفان با بیان این که شرکت های ثبت شده در مناطق آزاد تا بیست سال از مالیات معاف هستند و هر چه که به ۱۹٫۵ سال می رسد اعلام ورشکستگی کرده و دوباره شرکت جدیدی برای فرار از مالیات تاسیس می کند، اظهار داشتند که زیرساخت های مناسبی برای ایجاد مناطق آزاد جدید وجود ندارد.
موافقان این لایحه نیز بر این اعتقاد بودند که اگر وارادت از مناطق آزاد انجام می شود به خاطر نبود محصولات رقابتی داخلی با محصولات خارجی است اما در عین حال مناطق آزاد سهم اندکی در واردات دارند.آنان همچنین تصریح کردند که دولت موافق ایجاد ویژه اقتصادی است و اگر بخش خصوصی در این زمینه ورود پیدا کند دولت نیز مخالفتی با آن نخواهد داشت.
همچنین موافقان این لایحه تاکید کردند که دولت به دلیل کاهش قیمت نفت عاجز از اختصاص بودجه به مناطق آزاد است به همین دلیل با ایجاد مناطق جدید اقتصادی می توان محرومیت و بیکاری را کم کرد.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد تجاری و صنعتی و نماینده کمیسیون اقتصادی نیز در صحن علنی توضیحاتی درباره ضرورت ایجاد این هشت منطقه آزاد ارائه کرد.
اکبر ترکان با بیان اینکه مناطق آزاد پیشنهادی با کشورهای همسایه دارای ارتباط بوده و صادرات ایران از این مناطق صورت می گیرد که می تواند به رونق آن کمک کند، در بخشی که مربوط به بوشهر بود، در مورد بوشهر گفت: بوشهر در پر استعدادترین شهر جنوبی ایران در حوزه خلیج فارس برای صادرات است.
در جلسه مجلس درباره مناطق آزاد جدید چه گذشت؟
آنچه در ادامه می خوانید، مشروح جلسه امروز مجلس و حواشی لایحه دولت برای ایجاد ۷ منطقه آزاد جدید است که نهایتا رای نیاورد و از دستور کار خارج شد.
توکلی: زمان برای بررسی این لایحه نداشتیم/ باهنر: اخطار وارد نیست
قبل از بررسی این لایحه و اظهارنظر موافقان و مخالفان، احمد توکلی در تذکری از نحوه بررسی این لایحه در کمیسیون اقتصادی انتقاد کرد و گفت: این لایحه حاصل تجمیع ۵ لایحه دولت است که برای تغییرات آن زمان زیادی وجود نداشت تا نمایندگان به بیان دیدگاهها و اظهارنظرهای خود بپردازند.
نماینده مردم تهران گفت: بدون شک این وضعیت حقوق نمایندگان را ضایع میکند، لذا نباید مورد تایید قرار گیرد.
محمدرضا باهنر نایبرئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در مورد این لایحه هیجانات زیادی بین نمایندگان وجود دارد، از برخی نمایندگان درخواست کرد تا اجازه صحبت به دیگران نیز داده شود.
نایبرئیس مجلس ضمن وارد ندانستن تذکر توکلی گفت: کمیسیون اقتصادی قبل از بررسی این لایحه اعلامیهای برای زمان بررسی این لایحه ارائه داده بود، بنابراین مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
زارعی: لایحه دولت ۷ منطقه آزاد داشت؛ خروجی کمیسیون، ۸۰ منطقه
علیاصغر زارعی نیز در تذکر و اخطاری پیرامون بررسی لایحه مذکور افزود: دولت لایحهای به مجلس ارائه کرده که کمیسیون آن را در ۵ لایحه تلفیق کرده است، لذا موضوعی که اکنون در دستور کار صحن قرار گرفته، فراتر از یک لایحه است و به نظر میرسد خروجی کمیسیون، لایحه نیست، بلکه طرحی است که نمایندگان آن را نوشتهاند.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این لایحه مغایر اصل ۷۵ قانون اساسی است، تاکید کرد: در لایحه دولت ۷ منطقه آزاد ویژه ذکر شده، اما در گزارش کمیسیون ۸۰ منطقه آزاد اضافه شده است که این برای دولت بار مالی دارد.
باهنر در پاسخ به تذکر زارعی گفت: براساس ماده ۱۴۶ آییننامه کمیسیون میتواند گزارش لوایح مشابه را در یک گزارش تقدیم مجلس کند.
نایبرئیس مجلس افزود: در مورد اصل ۷۵ این لایحه نیز باید گفت که این موضوع باید بررسی شود و اگر پیشنهادی مطرح شد که به تقلیل درآمدها و افزایش هزینهها انجامید، آن زمان است که باید در مورد اصل ۷۵ بودن این لایحه اظهارنظر شود.
پس از آن، بررسی لایحه دولت با سخنان موافقان و مخالفان آغاز شد.
توضیحات سخنگوی کمیسیون اقتصادی درباره لایحه مناطق آزاد
در ابتدا، رحیم زارع بهعنوان سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس گزارش کمیسیون متبوعش درخصوص لایحه ایجاد مناطق جدید آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی و اصلاح محدوده برخی از مناطق آزاد را قرائت کرد.
نماینده مردم آباده و بوانات در مجلس شورای اسلامی گفت: این لایحه براساس مصوبه جلسه علنی ۱۷ آذر ۹۴ به این کمیسیون بهعنوان کمیسیون اصلی ارجاع شده بود که با حضور مسئولان و کارشناسان دستگاههای ذیربط و همچنین کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس مورد بحث واقع شد و به استناد تبصره ۲ ماده ۱۵۵ آییننامه داخلی مجلس با لایحه الحاق جزیره هرمز به محدوده منطقه آزاد قشم به شماره چاپ ۳۱۹ ، لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی جاسک در استان هرمزگان و منطقه ویژه اقتصادی دارویی در استان البرز به شماره چاپ ۱۲۶۹، لایحه ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی بوشهر به شماره چاپ ۱۳۶۳ و لایحه ایجاد یک منطقه آزاد تجاری صنعتی و ۱۱ منطقه ویژه اقتصادی به شماره چاپ ۱۵۵۹ اقدام شد و در جلسه ۲۲ آذر ۹۴ با اصلاحاتی در متن به تصویب رسید.
وی ادامه داد: علت اینکه چرا مناطق آزاد و مناطق ویژه را گسترش میدهیم آن است که بتوانیم از پتانسیلهای کشورمان استفاده کنیم. ۳ هزار کیلومتر مرز ساحلی در کشور وجود دارد که هنوز نتوانستهایم از آنها استفاده کنیم. این در حالی است که بسیاری از کشورها از مرز ساحلی خود به خوبی استفاده میکنند.
زارع تاکید کرد: بند ۱۱ سیاستهای اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری درخصوص توسعه مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی است، بنابراین کمیسیون با در نظر گرفتن این سیاستهای نظام، لایحه را بررسی و تصویب کرده است.
در ادامه، نمایندگان مخالف (توکلی، کامران و حیدری طیب) و نمایندگان موافق (پیرموذن، ندیمی و علی محمدی) به بیان نظرات خود در این خصوص پرداخته و نهایتا اکبر ترکان دبیر شورای عالی مناطق آزاد در سخنانی به دفاع از لایحه دولت پرداخت و پس از آن رای گیری صورت گرفت.
نمایندگان مخالف:
زیربناها آماده نباشد، ایجاد مناطق جدید آزاد به گرانی زمین و مسکن منجر میشود
نمایندگان مخالف لایحه ایجاد مناطق جدید آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی معتقدند وقتی زیربناها و زیرساختهای اولیه برای افزایش مناطق آزاد در کشور آماده نیست، نتیجه تصویب چنین لوایحی، افزایش قیمت زمین و مسکن و رشد بیکاری خواهد شد.
مناطق آزاد دروازه واردات شدهاست
احمد توکلی در مخالفت با این لایحه گفت: اهمیت این لایحه از این جهت است که مناطق آزاد و مناطق ویژه باید با مقدماتی همراه شود تا موجبات رشد را فراهم کند، در غیر این صورت سبب فلاکت کشور میشود.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مناطق آزاد و مناطق ویژه را به دلیل دستیابی به افزایش صادرات و مابقی فواید آن می سازیم که در اصطلاح اقتصادی به این مناطق پارک صادرات نیز میگویند.
در چین سال ۱۹۸۴ اولین منطقه آزاد تاسیس شد و ظرف ۲۰ سال، ۵۵ درصد صادرات منطقه چین از این طریق صورت می گرفت و در سال ۲۰۰۶ حدود ۱۶۴ منطقه آزاد و منطقه ویژه اقتصادی در این کشور وجود داشت اما ما میخواهیم در یک تصمیم آنی به یکباره ۸۷ منطقه آزاد و ویژه بسازیم، آیا این تصمیم عقلایی است؟
توکلی ادامه داد: در ایران در سال ۶۸، سه منطقه را آزاد اعلام کردند و در سال ۷۳ دبیرخانه آن شکل گرفت و سال ۷۵ قانون مربوطه تصویب شد و قرار بر این شد این مناطق از محل عوارض واردات و فروش زمین کسب درآمد کنند و زیربناها را بسازند؛ اما اگر چین موفق میشود، نه آنکه فقط شهر و راه آماده داشته باشد بلکه تمام سولهها و ساختمانهای مورد نیاز را نیز ساختهاند ولی ما در ایران فقط یک ساختمان گمرک و یک ایستگاه قطار داریم.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه وقتی زیربناهای اولیه آماده نیست، نتیجه کار زمین فروشی و گرانی زمین و مسکن میشود، گفت: به محض اینکه نمایندگان این لایحه را تصویب کنند، زمین در تمامی مناطق گران خواهد شد و اجارهنشینها بیچاره میشوند.
وی با تاکید بر اینکه مناطق آزاد دروازه واردات شدهاست، افزود: از صد در صد بازرگانی خارجی در چهار ساله اول برنامه چهارم تا سال ۸۸ بیش از ۸۶ درصد واردات و ۱۴ درصد صادرات بوده است و سوال اینجاست چرا وقتی کاری را غلط انجام داده ایم اصرار به تکرارش داریم.
توکلی با بیان اینکه تصویب این لایحه اثر منفی بسیار بالایی بر بیکاری دارد و گویی بیکاری وارد می کنیم، اضافه کرد: اگر این انرژی و سرمایه، صرف تولید شود اتفاق بهتری خواهد افتاد. سیاستهای غلط وضعیت مردم را به اینجا کشانده است، به عنوان مثال قرار بود در قشم طی ۵ سال ۱۰۰ هزار شغل ایجاد شود اما در ۲۰ سال تنها ۲۴ هزار شغل ایجاد شده است و ادامه این کار جامعه را به نابودی میکشاند.
اهداف مناطق آزاد محرومیت زدایی است ولی یک طرف کپرنشین هستند، طرف دیگر برجنشین
در ادامه حسن کامران نماینده اصفهان به دلایل مخالفت خود با طرح لایحه ایجاد مناطق آزاد تجاری- صنعتی و ویژه اقتصادی و اصلاح محدوده برخی مناطق آزاد توضیح داد و گفت: در بند «و» ماده ۱۱۲ برنامه پنجم درباره مناطق آزاد مصوب کردیم ملاحظات امنیتی و دفاعی لحاظ شود اما به عنوان کمیسیون فرعی هم به کمیسیون امنیت ملی ارجاع نشد تا در کمیسیون نظر دهد؛ در حالی که باید نظر ستاد کل مکتوب شود به همین دلیل دو سوم رأی میخواهد.
کامران با طرح این سوال که اهداف مناطق آزاد چیست، افزود: اهداف مناطق آزاد محرومیت زدایی است، قشم به ظاهر محرومیت زدایی کرده است، اما یک طرف کپر نشین و یک طرف دیگر این جزیره برج سازی شده است. بند «ز» برنامه پنجم میگوید یک درصد عوارض مناطق آزاد باید برای فقرا باشد، در حالیکه به کمیته امداد و بهزیستی که مناطق اجرایی هستند گفتیم به این افراد رسیدگی کنند اما هیچ وقت اجرایی نشد.
وی با بیان اینکه هرمزنشینان مردمانی شهید پرور و محروم هستند، گفت: اگر دلتان برای این مردم میسوزد چرا هنوز کسی در شهرک صیادی ساکن نشده است، بنابراین تمام این حرفها شعار است، کسی مخالف منطقه آزاد نیست، به یقین باید آمایش سرزمین صورت بگیرد یعنی به نحوه تشخیص بهرهبرداری از سرزمین دست پیدا کنیم، بنابراین نقشههایی که ارسال می شوند باید به مهر و تعیین هیات دولت برسند و سوال اینجاست چرا منطقه آزاد در ایران از سال ۷۱ تاکنون نتوانسته به پیشرفت منطقه کمک کند، چرا که استراتژیک آن واردات و قاچاق است.
کامران با بیان اینکه تا حاکمان بر خود سخت نگیرند اقتصاد مقاومتی امکان پذیر نخواهد شد، گفت: میگویند آقا فرموده است نفت را کنار بگذارید در حالیکه آقا گفتند تولید بومی، اقتصاد مقاومتی منهای نفت.
به گفته وی، در واردات منطقه آزاد چرا وقتی ۲۰ سال از مالیات معاف هستند، برخی از شرکتها تخلف کرده و پس از ۱۹ سال دوباره شرکت میزنند. آی ااین اقتصاد مقاومتی و توجه به فقر محرومیت است؟ به همین دلیل من مخالف لایحه فوق هستم و در برنامه پنجم هم ایراداتی به آن وارد کردم.
ابتدا زیرساختها اصلاح شود، سپس مناطق جدید تاسیس کرد
سعید حیدری طیب نماینده کرمانشاه از دیگر مخالفان این لایحه عنوان کرد: با اصل موضوع مخالفت نیستم و معتقدم منطقه مهران، قصر شیرین و مناطق مرزی دیگر که سالهای سال درگیر جنگ بودند و زیرساختهای خود را از دست دادهاند باید از امتیاز مناطق آزاد برخوردار شوند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: باید دقت کرد از اصول علمی و منطق دور نشد، به همین دلیل باید ابتدا زیرساختها اصلاح شود و همانطور که در قانون آمده باید به منظور رفع اشتغال و و بیکاری مناطق آزاد را ایجاد کرد. همانطور که رئیس جمهور قول دادند در تمام مناطق مرزی مناطق آزاد به شرط ایجاد زیرساختها باید ایجاد شود.
نمایندگان موافق:
واردات بیرویه ناشی از توسعه مناطق آزاد نیست
گزارش «خلیج فارس» می افزاید: نمایندگان موافق لایحه ایجاد مناطق جدید آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی با اشاره به اهمیت ایجاد مناطق آزاد جدید تجاری در استانهای محروم، تاکید کردند که مناطق جدید آزاد تجاری تجلی مزیت نسبی کشور است.
واردات بیرویه ناشی از سیکل معیوب تولید در کشور است، نه توسعه مناطق آزاد
عمران علیمحمدی در موافقت با کلیات این لایحه گفت: از نظر بانک جهانی، مناطق آزاد تجاری قلمرو خاص حساب میشوند و غالباً در محدوده خاصی قرار گرفته که در آن تجارت آزاد با مناطق دیگر صورت میگیرد و برای کالاهایی که از مناطق آزاد به کشور میزبان وارد میشود، عوارض گمرکی مقرر میپردازند.
نماینده مردم ایلام، ایوان،شیروان و چرداول در مجلس شورای اسلامی افزود: مناطق آزاد علاوه بر تسهیل ارائه تسهیلات جهت تولید و ارائه کالاهای واسطهای زمینه را فراهم میکنند ضمن آنکه این مناطق مکان مناسبی برای جذب سرمایهگذاری خارجی است. همچنین بدیهی است که مناطق آزاد برای فرآیند تولید و توزیع استفاده شوند.
وی ادامه داد: اگر واردات منفور است، این مسئله ناشی از توسعه مناطق آزاد نیست، بلکه برگرفته از وجود تولید رقابتناپذیر در کشور است. از طرف دیگر مناطق آزاد ترازوی رقابت تولید داخل در قیاس با تولید خارج است. همچنین اگر امروز برخی درخصوص واردات بیرویه هوشیار هستند، باید گفت که این مسئله ناشی از توسعه مناطق آزاد نیست، بلکه ناشی از سیکل معیوب تولید در کشور است.
علیمحمدی با بیان اینکه مدیریت و حوزه عملیاتی مناطق آزاد کاملا شفاف است، تصریح کرد: در این مناطق فارغ از قوانین سرزمین اصلی، تمام رویههای تجاری فعال بوده و این مناطق تجلی مزیت نسبی کشور هستند، از طرف دیگر در بحث واردات عوامل مهمی نقش دارد که مناطق آزاد کمترین سهم را دارا هستند. البته برای هیچ کشوری قابل قبول نیست که صرفاً واردکننده باشد، همچنین صادرات صرف از مناطق آزاد با هیچ منطقی سازگار نیست، از اینرو واردات و صادرات باید در کنار یکدیگر صورت بگیرد.
باید از مرزها برای توسعه اقتصادی کشور استفاده کرد
در این نشست همچنین ابوذر ندیمی در موافقت با کلیات لایحه مذکور با اشاره به بالا بودن حجم بیکاری در کشور و مشکلات معیشتی مردم، گفت: در شرایط کنونی آیا میتوان درباره مسئله درآمدهای نفتی دولت که به اندازه اعتبارات یارانه رسیده است، ابتکاری انجام داد. در شرایط کنونی این انتظار است که بخش غیردولتی در حوزه تولید و اقتصاد کشور سرمایهگذاری کند، حال چرا باید بگوییم که این موضوع علمی و عقلی نیست؟ آیا این ادبیات سزاوار است؟
نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در شرایط کنونی باید از مرزها برای توسعه اقتصادی کشور استفاده کرد، افزود: برخی در این رابطه اعلام میکنند که قلمرو گمرکی وجود ندارد،خب ما میگوییم که قلمرو گمرکی را سخت کنید.
وی بر لزوم توجه ویژه و تغییر نگاه نسبت به مسائل مرزها تاکید کرد و گفت: در شرایط کنونی آیا وجود ۳ تا ۶ میلیون بیکار در کشور عادی است؟ از اینرو باید مشکلات را با افزایش نظارت و برنامهریزی درست حل کرد. همچنین ما در شرایط کنونی مورد سوال مردم هستیم که چرا از فرصتهای اقتصادی استفاده نمیکنیم؟ برخی میگویند که فرصت اقتصادی در شهرکهای صنعتی است، حال آیا این شهرکها در شرایط کنونی فعال هستند که از آنها استفاده شود؟
ندیمی با بیان اینکه ایجاد مناطق آزاد به توسعه زیرساختهای مناطق مرزی کمک میکند، تصریح کرد: ایجاد این مناطق قطعاً به توسعه اقتصادی کشور کمک میکند.
باید به داد بیکاران و حاشیهنشینان باید رسید
در ادمه نشست امروز کمالالدین پیرموذن در موافقت با کلیات لایحه ایجاد مناطق جدید آزاد تجاری صنعتی و ویژه اقتصادی و اصلاح محدوده برخی از مناطق آزاد گفت: ظاهراً هر فردی که از زادگاه خود به تهران آمده است، زادگاه خود را فراموش کرده است،از طرف دیگر رهبر معظم انقلاب بارها اشاره کردهاند که در دوران قاجار و صفویه،اردبیل مورد بغض حاکمان آن زمان بوده است. همچنین قاجار و پهلوی به این نقطه مرزی اعتنایی نکردند و آن چیزی که دیده نشد، منطقه اردبیل بود. این در حالی است که این منطقه دارای حاصلخیزی و استعداد بسیاری در حوزههای کشاورزی، صنعتی و بازرگانی خارجی است.
نماینده مردم اردبیل، نیر، نمین و سرعین در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد:در شرایط کنونی این سوال مطرح است که آیا نمایندگان نمیخواهند که پایگاه تشیع و مناطق مرزی محروم کشور را حمایت کنند؟ هماکنون باید به داد بیکاران و حاشیهنشینان باید برسیم. نباید در این وضعیت دست دولت را بست، از اینرو درخواست امامان جماعت و ملت ایران ایجاد این مناطق است.
وی تصریح کرد: در شرایط کنونی دولت با استناد به اصل ۴۴ قانون اساسی نمیتواند در مناطق آزاد سرمایهگذاری کند. همچنین دولت به علت کاهش قیمت نفت از تخصیص اعتبارات عاجز است، از اینرو باید به راهکار دولت توجه ویژهای کرد.
پیرموذن خطاب به نمایندگان مخالف لایحه گفت:آمار و ارقام نشان میدهد که تصمیمات شما موجب میشود که تمام توجهات به سمت ۶ استان به ویژه تهران و اصفهان معطوف شود که این موضوع مشکلات جامعه و کشور را رفع نمیکند.
ترکان: بوشهر پراستعدادترین شهر جنوبی برای صادرات است
در پایان سخنان موافقان و مخالفان لایحه دولت، اکبر ترکان دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه به عنوان نماینده دولت در دفاع از لایحه ایجاد هفت منطقه آزاد تجاری توضیحاتی درباره تاثیرات این موضوع داد که گزیده آن را در ادامه می خوانید:
برای ارتباط و صادرات به جنوب عراق پیشنهاد منطقه آزاد اروند و مرز شلمچه داده شده است زیرا سالیانه یک میلیارد و دویست میلیون دلار از این منطقه صادرات داریم که امسال آن را به یک میلیارد و ۵۰۰ میلون دلار می رسانیم.
برای ارتباط اقتصادی با عراق مرکزی منطقه آزاد مهران پیشنهاد شده که بیشتر صادرات ایران از این منطقه صورت می گیرد. همچنین برای صادرات به عراق شمالی و اقلیم کردستان منطقه بانه و مریوان پیشنهاد شده که سر پلی مثبت برای ارتباط با اقلیم کردستان است. از ایجاد منطقه آزاد ماکو داد وستد بیشتر با ترکیه و منطقه آزاد ارس نیز برای ارتباط بیشتر با کشورهای ارمنستان و نخجوان مدنظر است
استان اردبیل نیز هم مرز با آذربایجان بوده و چون دارای ظرفیت های بالقوه صنعتی و کشاورزی است می تواند سرپل صادرات صنایع غذایی به این کشور باشد، از این رو پیشنهاد تاسیس منطقه آزاد برای آن داده شد.
درباره منطقه آزاد اینچه برون هم با ایجاد خط راه آهن اینچه برون بین ایران و قزاقستان و ترکمنستان و همچنین صادرات گاز از کشور ترکمنستان و خرید فلزات سنگین و رنگی از قزاقستان می توان در این منطقه سرمایه گذاری کرد.
منطقه آزاد سیستان نیز می تواند پل ارتباط تجاری با افعانستان باشد زیرا با افغانستان در حال حاضر سه میلیارد دلار مروادات صادراتی داریم و به دنبال ایجاد یک دالان تجاری و رفع محرومیت در استان سیستان هستیم.
منطقه آزاد جاسک هم در شرایطی پیشنهاد شده که تمام کشورهای حوزه خلیج فارس که صادرات نفت دارند خارج از خلیج فارس دارای پایانه صادراتی نفت هستند اما ایران هنوز چنین ویژگی ندارد به همین دلیل پیش از انقلاب طرح ایجاد پایانه صادراتی نفت جاسک مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته که پس از انقلاب بنا به دلایلی متوقف شد اما امروز پس از مطالعات ما به این نتیجه رسیدیم که جاسک می تواند با ایجاد خط لوله نفتی پایانه صادراتی مهمی در خارج از خلیج فارس و دریای عمان باشد.
درمورد بوشهر نیز باید گفت پر استعدادترین شهر جنوبی ایران در حوزه خلیج فارس برای صادرات است.
(درباره اضافه شدن ۹۰ منطقه ویژه اقتصادی در لایحه کنونی دولت آن هم با پیشنهاد نمایندگان) دولت تا جایی که بار مالی نداشته باشد موافق ایجاد این مناطق است.