“چه مبارک سحری بود وچه فرخنده شبی

آن شب قدر که این تازه براتم دادند”

محمد مظفری:پانزدهمین شب از ماه شعبان در میان ایرانیان و تعداد زیادی از مسلمانان وشیعیان دیگر نقاط دنیا به عنوان شبی مقدس پاس داشته می شود.

برات در لغت به معنی سندی است که در قبال ان پولی پرداخت می شود ودر عرف واصطلاح عامه مجوزی است برای رسیدن به خواسته های مادی ومعنوی؛ از همین رو شب پانزدهم شعبان بخاطر این شب برات است که مردم اعتقاد دارند دراین شب میتوان برات ومجوز دوری از آتش دوزخ را گرفت.

براساس شواهد تاریخی وانچه در کتب و اسناد تاریخی آمده شب برات  به عنوان آیینی تاریخی ومذهبی قدمتش به قبل از اسلام می رسد. برای همین در بسیاری از نقاط ایران پاس داشته می شود در خراسان  آیین چراغ برات بصورت ویژه ای اجرا می شود.  در کردستان نیز شب برات بسیار مفصل برگزار می شوددر عراق، هند، افغانستان، پاکستان،بنگلادش ،سوریه و مکه هم شب برات گرامی داشته می شود. علاوه بر شیعیان اهل تسنن نیز شب برات را  پاس می دارند

در بعضی نقاط ایران اعتقاد مردم براین است که در شب نیمه برات روزی  بندگان از نو تقسیم می شود وبرای همین در این شب به راز ونیاز می پردازند،نماز می خوانند،ادعیه مختلف می خوانند وشب زنده داری می کنند.

بسیاری بر این اعتقادند  که در شب پانزدهم شعبان که از شب های منصوب به لیله القدر است برات حاجیان داده می شود و دلدادگان خانه دوست مجوز زیارت خانه خدا را می توانند با راز و نیاز و دعا به درگاه احدیت دریافت کنند.

بعضی ها شب برات را نزدیکترین شب ها به شب قدر می دانند وبخاطر همین در پانزدهمین شب ماه شعبان  شب زنده داری می کنند.

ابوریحان بیرونی در کتاب «التفهیم» در این باره چنین آورده: «و شب پانزدهم از ماه شعبان، بزرگوار است و او را «شب برات» خوانند و همی پندارم، این از قبیل آن است که هر که اندرو عبادت کند و نیکی به جای آورد، بیزاری یابد از دوزخ».

رامپوری نیز در «غیاث اللغات» شب نیمه شعبان را «شب برات» دانسته می نویسد: «شب برات شب پانزدهم شعبان است که در آن شب ملائکه به حکم الهی حساب عمر و تقسیم رزق می کنند».

حافظ، شب برات را شب قدر دانسته و در غزل معروف خود، شب قدر و «شب برات» را هنرمندانه با هم آورده می سراید:

چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبیآن «شب قدر» که این تازه «براتم» دادند

شب پانزدهم ماه شعبان شب تولد امام زمان آخرین  امام شیعیان است و از این رو شیعیان این شب را مقدس می دارند وجشن و مجالس شادی بپا می کنند و برای تعجیل ظهور حضرتش دعا می کنند.

در استان بوشهر آیین نیمه برات از آیین های مذهبی دیرینی است که در نقاط مختلف  شهری وروستایی به شیوه های مختلفی پاس داشته می شود.

خانواده های بوشهر در آستانه نیمه شعبان بر سر در خانه هایشان پرچم های سبز نصب می کنند.

زنان از روزهای قبل برای هدیه شب نیمه برات شیرینی های مختلف می پزند ودر بین همسایگان تقسیم می کنند. در شهر بوشهر شیرینی غالبی که پخش می شود زولبیا وبامیه است. رنگینک از دیگر شیرینی هایی  است که بمناسبت نیمه برات توسط خانواده های بوشهر اماده و پخش می شود. مسقطی،نان شیرین،قراپیچ،خرما شیره وحلوا نیز از دیگری شیرینی های است که برای این شب از طرف خانواده های بوشهری اماده می شود.

زنان بوشهری غروب شب نیمه برات شیرینی نیمه براتی را در ظرفی می گذارند و به در  خانه همسایه ها می برند. همسایه ها نیز ظرف را پر از شیرینی هایی می کنند که خود برای نیمه برات اماده کرده اند.

در کوچه ها ی شهرها و روستاهای استان بوشهر طاق نصرت اماده می شود در مساجد و حسینیه ها مولودی خوانی می شود. سفره های مذهبی در خانه ها پهن می شود. ودر نقاطی نیز شب زنده داری در مساجد صورت می گیرد.

بسیاری از آیین های ما در حال فراموشی است ولی نیمه برات به عنوان آیینی که نوید دهنده عید،شادی و نشاط است  هنوز از سوی خانواده های بوشهر پاس داشته می شود.

(پایگاه اطلاع رسانی خبر بندرwww.khabarebandar.ir)