گفتگو با آمنه فروردین طراح مد و لباس
گفتگو از الهام بهروزی
«این بندر عزیز من، اینجا گناوه است» (ایرج شمسی‌زاده). شهری که در دل خود هنرمندان و ادبیانی جای داده است که هر کدام به سهم خود در پویایی فرهنگی استان نقش بسزایی ایفا می‌کند. هنرمندانی که دغدغه دارند و با تحقیق و پژوهش در تلاشند تا سیمای زیبایی از فرهنگ و هنر استان به نمایش بگذارند. تلاش‌های آنها منحصر به هنر خاصی نمی‌شود و تقریبا در بیشتر هنرها حضوری موثر دارند؛ یکی از شاخه‌هایی که مدت‌هاست در این بندر شمالی استان مورد توجه واقع شده، هنر طراحی و دوخت لباس‌های ایرانی اسلامی متناسب با مناسبت‌های سال و سلیقه‌های مخاطبان است. از آنجایی که در این بندر مردمانی اهل دل و باورمند زیست می‌کنند؛ «عاشورا و نهضت امام حسین (ع)» یکی از موضوعاتی است که نزد آنها از تقدس و اهمیت خاصی برخوردار است. از این‌رو، هنرمندان گناوه‌ای با توجه به این مهم در زمینه مد و لباس و طراحی تن‌پوش فعال و خلاق ظاهر شده‌اند. یکی از هنرمندانی که در این زمینه فعالیت چشمگیری دارد، آمنه فروردین بانوی هنرمندی است که در بیشتر زمینه‌های هنری مستعد بوده و با الهام گرفتن از المان‌های بومی و مفاهیم دینی و ارزشی متناسب با سلیقه مخاطب به هنر طراحی و دوخت لباس و تن‌پوش عاشورایی که در ماه محرم و صفر مخاطبان بی‌شماری دارد، اشتغال دارد.
آمنه فروردین دانش‌آموخته رشته‌های هنرهای نمایشی از دانشگاه آزاد بوشهر و مدیر و موسس خانه مد و لباس «دیباج» با مجوز رسمی ازاداره فرهنگ و ارشاداسلامی و اداره کار است. وی با داشتن بیش از۲۰ سال سابقه فعالیت و آموزش در رشته‌های هنری نظیر طراحی، نقاشی، نمایش، موسیقی، خیاطی و کسب عناوین برتر بسیاری از جشنواره‌ها و مسابقات فرهنگی ادبی معتبر استانی و ملی ثابت کرده که بانوان جنوبی از توانمندی و خلاقیت چشمگیری برخوردارند و کمبود امکانات نتوانسته مانعی برای بروز خلاقیت و استعداد آنها باشد. فروردین با داشتن سابقه فعالیت پنج ساله در زمینه طراحی لباس کلیه گروه‌های موسیقاییی استان بوشهر، در زمینه برگزاری نمایشگاه‌های متعدد فرهنگی هنری نظیر نمایشکاه مد و لباس به‌صورت خودجوش یا با همکاری موسسات دیگر نظیر موسسه مردم نهاد نیمدری سبز در هنر استان حضور فعال و تاثیرگذاری داشته است. از افتخارات وی می‌توان به نامزد شدن در بخش لباس موسیقی نواحی درجشنواره موسیقی فجر در سال ۹۵، معرفی شده به‌عنوان کارآفرین در بخش طراحی مد و لباس و ترویج فرهنگ و سنت بومی منطقه در سال ۹۶ و … اشاره کرد. وی به تازگی بخشی از آثار خود را در دومین نمایشگاه «تن‌پوش‌های ماندگار عاشورایی» که از چهارم تا دهم آبان‌ماه که با همت موسسه مردم‌نهاد «نیمدری سبز» و خانه مد و لباس «دیباج» در گناوه برگزار می‌شود، به نمایش گذاشته است، به این بهانه گفت‌وگویی را با آمنه فروردین، بانوی خلاق و هنرمند گناوه‌ای صورت دادیم که شما را به خواندن آن در ادامه دعوت می‌کنیم.
چند سال است در حوزه طراحی و دوخت لباس فعالیت می‌کنید و چگونه جذب این هنر شدید؟
به‌سبب علاقه و کار در رشته‌های مختلف هنری از جمله خوشنویسی، نقاشی، نمایش، هنرهای دستی (گلدوزی، گل‌سازی، گلیم و گبه‌بافی، چرم‌دوزی و…) کم‌کم به هنر خیاطی هم علاقه‌مند شدم و به آن به‌عنوان یک هنر جامع و کارا نگاه کردم. این شد که خیاطی را در سال ۸۳ از طریق آموزشگاه دنبال کردم و در نهایت پس از اخذ مدرک معتبر آموزشی این هنر از سازمان فنی و حرفه‌ای در این حرفه شروع به کار کردم و الان پنج سال می‌شود که به‌طور جدی و مستمر در زمینه طراحی و دوخت مد و لباس در استان بوشهر و خارج از استان فعالیت دارم.
فرایند طراحی لباس شامل چه مراحلی می‌شود؟
طراحی لباس شکلی از هنر است که به ساخت لباس و دیگر اکسسوری‌های مورد نیاز افراد اختصاص دارد. این هنر شامل فرایندی بسیار دقیق از انتخاب یک طرح تا مراحل پایانی دوخت و ارایه لباس است که شامل دو بخش است؛ یک مجموعه دوخت سفارشی و دیگری مجموعه پوشاک آماده که هر کدام بحث جداگانه ی دارد. در مجموع فرایند طراحی لباس از این عناصر تشکیل می‌شود: جنس پارچه، چاپ پارچه، الگو، اندازه‌گیری و تحقیق درباره مد، ایده برای طرح لباس و اهمیت رنگ.
چطور به فکر راه‌اندازی نمایشگاه تن‌پوش عاشورایی افتادید و فکر می‌کنید با گزاری این گونه نمایشگاه‌ها تا چه میزان در ترویج مد و لباس ایرانی اسلامی و عفاف و حجاب در سطح جامعه نقش دارد؟
ازآنجایی که ما هم می‌توانیم حامی فرهنگ و هنر و ترویج مد و لباس ایرانی- اسلامی در استان بوشهر و فراتر از آن باشیم. وقتی دیدم این‌گونه نمایشگاه‌ها در شهرهای بزرگی مثل مشهد و تهران برگزار می‌شود، به این فکر افتادم که ما هم می‌توانیم در این زمینه نوآوری داشته باشیم و لباس‌های سیاهی که مقدس و نشانه حزن و همدردی ما با سید سالار شهیدان است و بخش بزرگی از مد و لباس و عفاف و حجاب می‌تواند در زمینه لباس‌های عاشورایی شکل بگیرد، بر آن شدم که نمایشگاه تن‌پوش‌های عاشورایی را که الان دومین دوره آن است، برگزار کنیم که نه تنها در ترویج فرهنگ عاشورایی بلکه در بهتر شدن و ماندگاری این فرهنگ و بخش مد و لباس ایرانی اسلامی و عفاف و حجاب جامعه نقش بزرگی داشته باشد.
در این نمایشگاه طراحی لباس‌ها متکی به چه مفاهیمی است و چند کار را به نمایش گذاشتید؟
در این نمایشگاه که دومین دوره‌ای است که با این موضوع برگزار می‌کنم، طراحی لباس‌ها متکی و الهام گرفته از مراسم و آیین‌های عزاداری و مذهبی، نوع پوشش افراد با توجه به سن و جایگاه آنها و اهمیت لباس‌های سیاه -که مورد استقبال هیات‌های مذهبی و مداحان و عموم قرار گرفته- است و در قالب بیش از ۳۰ اثر طراحی شده و به معرض نمایش درآمده است .
در مجموع در طراحی‌های لباس که انجام می‌دهید، چه فاکتورهایی را در نظر می‌گیرید؟
در مجموع بخش لباس‌های عاشورایی و فاکتورهایی که در طراحی این نوع لباس‌ها مورد اهمیت قرار داده شده، ابتدا مقدس بودن نام متبرکی است که روی لباس‌ها طراحی و دوخته شده که کوشیده‌ایم بی‌حرمتی به ساحت مقدس آنها نشود و لباس‌ها به نام آن بزرگوارن متبرک شده باشد. ایده، طرح اولیه، شکل ظاهری لباس با توجه به سن و جایگاه افراد و سلیقه آنها ،جنس پارچه با توجه به آب و هوای منطقه و این‌که اثر حرفی برای گفتن داشته باشد مهم‌ترین فاکتورهایی است که ما در طراحی این لباس‌ها لحاظ کرده‌ایم.
آیا در طراحی‌های خود از المان‌های بومی و مدل‌های سنتی منطقه هم وام می‌گیرید؟
بله و قطعا همینطور است؛ چراکه یک لباس می‌تواند تاثیر چشمگیر و جهانی در ترویج و ماندگاری المان‌های بومی و مدل‌های سنتی منطقه داشته باشد.
خلاقیت در طراحی لباس چه جایگاهی دارد؟
باید بگویم که خلافیت نه تنها در طراحی لباس یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین معیار به‌شمار می‌رود، بلکه در همه هنرها حرف اول را می‌زند. اگر بخواهیم به آن اختصاصی‌تر بپردازیم، باید بخش خاصی را به اهمیت خلاقیت در هنر بپردازیم.
بیشتر در طراحی لباس از کدام عناصر اقلیم جنوب نظیر دریا، نخل، غروب و… ایده می‌گیرید؟
استفاده از نمادهای بومی و اقلیم جنوب (نظیر دریا و نخل و غروب….) نه تنها ایده‌های خوبی در خلق اثر در دیگر هنرهای تجسمی به‌شمار می‌رود، بلکه در بخش مد و لباس نیز کاربردی و پررنگ هستند، به‌گونه‌ای که من در طراحی لباس‌های گروه موسیقی استان که بخش دیگر کار من است، کاملا از این ظرفیت‌های زیبا استفاده کرده‌ام، خوشبختانه این طرح‌ها که وام گرفته از اقلیم جنوب است، توانسته در استیج‌های موسیقاییی و جشنواره‌های معتبر حرفی برای گفتن داشته باشد.
در مقوله طراحی لباس بیشتر به کدام قشر توجه دارید؟
طراحی لباس به‌عنوان یک نیاز پوششی به طبقات زیادی از جامعه تعلق دارد. در خانه مد و لباس «دیباج» برای دو بخش سفارشی و پوشاک آماده ما به طراحی و دوخت لباس مشغول هستیم که در بخش اول (سفارشی) مجموعه این نوع دوخت شامل هنرمندان، افراد خاص، سلبرتی‌ها و افراد عمومی و متناسب با سایز و سلیقه آنها طراحی و دوخته می‌شود و در بخش دوم (پوشاک آماده یا همان تولید لباس) بر اساس اندازه‌های استاندارد طراحی و دوخت برای همه فشرها صورت می‌گیرد. یکی از اهداف این خانه تولید پوشاک در خور افراد جامعه و کارآفرینی است که با تمام وجود این اهداف دنبال می‌شود.
در طراحی‌های خود چقدر تحقیق می‌کنید و چقدر می‌کوشید ذائقه مخاطب بومی را اقناع کنید؟
به‌دلیل کیفیت کار و اثربخشی آن و این‌که یک لباس حرفی برای گفتن داشته باشد و دارای هویت و ماندگار شود، تحقیق یک امرجدانشدنی و لازم است که من در حرفه خودم به آن توجه ویژه دارم تا بتوانم ذائقه مخاطب بومی منطقه و خارج از آن را اقناع کنم.
آشنایی با هنر طراحی (نقاشی) چقدر شما را در طراحی لباس کمک می‌کند و آیا می‌توان مدعی شد آشنایی با این هنر لازمه کار یک طراح لباس است؟
هنر طراحی و نقاشی یکی از فرایندهای طراحی لباس است. یک طراح لباس باید سعی کند که به آموزش و فراگیری هنر طراحی و نقاشی بپردازد تا بتواند طراح و تصویرگر خلاقی برای اثر خودش باشد، از این رو، نقاشی بخش جدانشدنی طراحی لباس است.
سخن پایانی؟
دوستان و علاقه‌مندان و افرادی که در حرفه خیاطی و مد و لباس فعالیت دارند از تقلید و کپی کردن بپرهیزند و سعی کنند که کارشان هویت جمعی و جهانی داشته باشد. در پایان از محمد مظفری، مدیرعامل موسسه نیمدری سبز تشکر می‌کنم چراکه برگزاری این نمایشگاه و نمایشگاه عکس سربازان کوچک امام حسین (ع) با همت وی صورت گرفته است. / منبع روزنامه بامداد
