نادیده گرفتن شهرستان گناوه در آلبوم موسیقی شمال استان بوشهر!
محمد مظفری
صدای بندر: روز پنجشنبه ۴ خرداد، در حالی آلبوم موسیقی شمال استان بوشهر در روستای بینک شهرستان گناوه رونمایی شد که هیچ اثری از نام شهرستان گناوه درعنوان آلبوم نیست و در توضیحات موسیقی شمال استان و قطعات اجرا شده نیز به این شهرستان مهم بی توجهی شده است.
در این آلبوم موسیقی که توسط موسسه فرهنگی ماهور ودر ادامه معرفی موسیقی نواحی ایران توسط محسن شریفیان هنرمند صاحب سبک و توانای بوشهری تهیه شده در خطایی بزرگ وباور نکردنی، ضمن نادیده گرفتن شهرستان گناوه در تاریخچه موسیقی شمال استان ، نام حیات داوود را نیز زیر عنوان شهرستان دیلم ارائه نموده اند.
لذا با توجه نادیده گرفتن شهرستان گناوه و بنادر ریگ و گناوه و دهستان رودحله وعدم پرداختن به تاثیر آنها در موسیقی استان بوشهر مطالب ذیل را به جناب محسن شریفیان و موسسه ماهور متذکر می شوم.
۱- شمال استان بوشهر چه به لحاظ جغرافیایی و تقسیمات کشوری و چه به لحاظ فرهنگی به دو شهرستان شمالی استان یعنی شهرستان های گناوه و دیلم گفته می شود که تا چند دهه پیش در قالب یک شهرستان در تقسیمات کشوری از آن نام برده می شده است، و هرگز نمی توان برای هر موضوع خاصی که نام شمال استان برده می شود نام یکی از این دو شهرستان و بخصوص دو بندر مهم گناوه و دیلم را نادیده گرفت.
۲-به لحاظ فرهنگی و بخاطر مهاجرت اقوام لر طی چند صد سال گذشته به این دو شهرستان شاهد گسترش بسیاری از ویژگی های فرهنگی قوم لر در کنار اقوام فارس و عرب هستیم و این ارتباط هم اکنون نیز ادامه داشته و هرگز نمی توان یک شهرستان را در حوزه فرهنگی مقدم بر دیگری دانست.
۳-موسیقی در این دو شهرستان نیز تحت تاثیر فرهنگ قوم لرشکل گرفته و از دیرباز شاهد رواج موسیقی خاصی از تلفیق موسبقی بندری و لری بوده ایم که با سازهای نی جفتی ،نی انبان ، تنبک ودمام نواخته شده و مهمترین آنها چوپی و چهار دستمالی است که در قالب فرمی به نام رقص دواره ظهور پیدا می کند. و تقریبا بصورت فراگیر در تمامی شهر ها و روستاهای شمال استان حتی روستاهای دشتستان که در مجاورت شهرستان گناوه قرار گرفته اند، رواج دارد.
۴-آقای شریفیان متاسفانه در معرفی موسیقی شمال استان بوشهرعدالت رارعایت ننموده و هم در عنوان آلبوم و هم در توضیحات موسیقی و هم در ضبط آلبوم عملا شهرستان گناوه را حذف نموده و فقط به نام بردن از بلوک حیات داوود آن هم در زیر مجموعه شهرستان دیلم ، کفایت نموده است!
وی همچنین در توضیحاتی که در بروشور ضمیمه آلبوم ارائه نموده، فقط به معرفی شهر و شهرستان دیلم پرداخته است.
۵- یقینا در طی قرن ها افراد مختلفی از این دو دیار مهم، برای توسعه موسیقی شمال استان زحمت کشیده اند که حذف هر کدام از آنها خیانتی بزرگ است.
۶- ارتباط تنگاتنگ و همیشگی هنرمندان و نوازندگان دیلمی و گناوه ای زبانزد بوده و همیشه در کنار هم برای توسعه موسیقی شمال استان گام برداشته اند که نمونه بارز آن استاد برجسته نی جفتی مصطفی ظرافت است که در دیلم متولد شده در دیلم و گناوه زندگی کرده واجرا نموده و امروز مدفنش در شهر گناوه است جایی که مردم بسیار دوستش داشتند.
۷- اینکه پژوهشگر و تهیه کننده آلبوم با نادیده گرفتن هنرمندان ومردم بنادر گناوه و ریگ ودهستان رودحله، مرکز موسیقی شمال استان را در شهرستان دیلم قرارداده ، این سوال را پیش می آورد که اگر منظور ایشان از شمال استان شهرستان دیلم است چرا نام دهستان حیات داوود را بعد از نام دیلم می آورد و اگر منظورشان هردوشهرستان است چرا هیچ بحثی از تاثیر شهرستان و بندر گناوه در موسیقی شمال استان نمی شود؟ در حقیقت باید گفت این اتفاق خطای بزرگی است که باید جناب شریفیان در این زمینه توضیح دهد.
۸- عدم حضور ونادیده گرفتن هنرمندان و پیشکسوتان موسیقی شهرستان گناوه در این آلبوم و ضبط تمامی قطعات این آلبوم با استفاده از هنرمندان دیلمی نیز یکی دیگر از سوالاتی است که چراییش را باید جناب شریفیان برای افکار عمومی بخصوص مردم و علاقمندان موسیقی در شهرستان گناوه توضیح دهد.
۹- این مطالب به هیچ وجه خطابش به مردم نازنین شهرستان دیلم ، بلوک لیراوی و هنرمندان این دیار نیست، بلکه اعتراضی به نادیده گرفتن کسانی است که برای موسیقی شمال استان در کنار دیلمی های نازنین تلاش نموده اند.
۱۰- با اینکه موسیقی شمال استان در اشعار و ملودی ها کامل مشترک بوده و قطعاتی مثل یار یار، بیدگونی، سرتراشون،سرور، المان و… را مردم هر دوشهرستان به یک شکل کلی اجرا می کنند ولی در اجرای هر قطعه از این موسیقی ها بخاطر لحن و گویش مردم این دو شهرستان تفاوت هایی نیز دیده می شود که در قطعات اجرا شده این آلبوم به آن پرداخته نشده است.
۱۰- و آخر اینکه برای تهیه آثار پژوهشی که قرار است به عنوان سندی در حوزه موسیقی ایران برای آیندگان به یادگار بماند کوتاهی و خطا عواقب بس گرانی در پی دارد.