آیین چهارشنبه سوری را به مدارس ببرید

محمد مظفری
صدای بندر: آیین دیرین چهارشنبه سوری از جمله آیین های برجامانده از نیاکان ما در ایران باستان بوده که هنوز در بین خانواده های ایرانی بزرگ داشته می شود. در خصوص فلسفه و چگونگی پیدایش این جشن بزرگ سخن ها بسیار است . از گذشتن سیاوش از آتش در سه شنبه آخر سال و سور دادن کاووس شاه در چهارشنبه آخر سال گرفته تا سوزاندن بدی ها و دردهای سال قدیم در آستانه سال جدید و گریز سرما از دست گرما و بسیار دلایل دیگربرای برپاداشتن این جشن بزرگ.
ولی خاستگاه و عامل پیدایی این جشن بزرگ هرچه باشد، مثل همه آیین ها و رسوم دیرین فرهنگ ایرانی، محبت و مهرورزی، خروجی مهم و فاخر این بزرگ آیین است.
در پایانی ترین روزهای سال قدیم و در آستانه بهارکه انسان ها همه تلاششان مهر ورزیدن به یک دیگر است چه بهانه ای بهتر از چهارشنبه سوری تا شادیهایمان را با یکدیگر تقسیم کنیم و به همدیگر مهر بورزیم؟
در حقیقت چهارشنبه سوری آیین مهر ورزیدن است. چیزی که این روزها بسیار به آن محتاجیم. و متاسفانه در گذر زمان از این آیین دیرین و انسانی غافل شده و رهایش کرده ایم تا در مسیر بی سرانجام جامعه پر از تنفر امروزی بشود پیام آور عذاب و خبرهای بد!
شوربختانه باید گفت؛ چهارشنبه سوری نیز مثل بسیاری از آیین های مهرورزی ما در مسیر انتقال به نسل های جدید دچار تغییر هویتی شده اند و هیچ سازمان و نهاد فرهنگی هم حاضر نیست این کم کاری را گردن گرفته و وظیفه اش را در این بین به درستی انجام دهد!
با تاسف باید گفت؛ آنقدر مسیر جشن پایانی سال منحرف گردیده که در روزهای پایانی سال که باید مهیای کمک به همنوعان ناتوان و زدودن کدورت ها از دلها و پاک نمودن خانه هایمان از گرد رخوت و سستی باشیم، همه ی هم و غممان را برای پیشگیری از افروختن آتش گذاشته ایم . آتشی غیر واقعی که از بطن بمب های ویرانگر بیرون می آید و خانواده ها را در آستانه سال نو مضطرب و نگران می کند.
باید پذیرفت که نهادهای دولتی هیچ وقت نتوانسته اند و نخواسته اند برای احیای صحیح و واقعی آیین ها بخصوص جشن چهارشنبه سوری برنامه ای داشته باشند. و سازمان های غیر دولتی نیز هیچ اختیاری در این زمینه ندارند! و این مهمترین دلیل نابسامانی های اجتماعی ناشی از اجرای ناصواب این آیین ها بخصوص آیین چهارشنبه سوری است.!
اما چه باید کرد؟
آگاهی بخشی و آموزش را باید گمشده حوزه فرهنگ و آیین در ایران دانست. متاسفانه در سالهای پیشین به جای معرفی صحیح آیین هایمان، به دلایل نا معلوم در صدد انکار و نابودی آنها برآمده ایم. اتفاقی که نتیجه اش را می توان بصورت عینی در خروجی جشن های چهار شنبه آخر سال دید!
اما بر اساس امثال و حکم بسیاری که از فرهنگ عامه ما به یادگار مانده و از جمله این مثل که ” ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است” از همین امروز می توان برای خروج از وضعیت اسفناک موجود برنامه ریزی نمود و مهمترین مرکزی که می توان بر روی آن تمرکز کرد آموزش و پرورش و در اندازه کوچک آن ، مدارس است.
مدارس به عنوان رسمی ترین مراکز آموزشی کشور در سنین پایین، باید در کنار آموزش علوم مختلف ، در بخش تربیتی خود با اتکا به فرهنگ عامه و آیین های پیشین دانش آموزان را به پیشینیه فرهنگی ایران آشنا کنند.
شاید یکی از مهمترین اتفاقاتی که می تواند در مسیر کنترل خشونت ها و اتفاقات چهارشنبه سوری بیفتد. اجرای آیین های چهار شنبه در مدارس است. یقینا اگر مدارس با برنامه ریزی مناسب شرایط را برای اجرای آیین اصیل چهارشنبه سوری در حیاط مدارس و دیگر اماکن آموزشی از جمله دانشگاه ها ، مهیا کنند می توان امیدوار بود که با انتقال این آموزش ها به خانواده ها در مدت زمان بسیار کوتاهی شاهد برچیده شدن خشونت و صحنه های فاجعه بار چهار شنبه سوری از کف خیابان ها باشیم. انشالله